ลักษณะคำประพันธ์

คำนมัสการคุณานุคุณแต่ละตอนแต่งด้วยคำประพันธ์ประเภทต่างๆดังนี้

         ๓.๑ อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑

               อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ เป็นฉันท์ที่นำมาแต่งคำนมัสการคุณานุคุณ มาตาปิตุคุณ และอาจริยคุณ มีลักษณะบังคับ ดังแผนผังต่อไปนี้

   ๓.๒ กาพย์ฉบัง ๑๖ อ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการอาจริยคุณ

เกี่ยวกับครูอาจารย์เป็นผู้มีพระคุณแก่เราเพราะเป็นผู้อบรมสั่งสอนและถ่ายทอดวิชาความรู้ให้แก่เรา

อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑

อนึ่งข้าคำนับน้อม                     ต่อพระครูผู้การุญ
โอบเอื้อและเจือจุน                        อนุสาสน์ทุกสิ่งสรรพ์
      ยัง บ ทราบก็ได้ทราบ              ทั้งบุญบาปทุกสิ่งอัน
ชี้แจงและแบ่งปัน                           ขยายอัตถ์ให้ชัดเจน

     

อ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการพระสังฆคุณ

 ถ้าพรพุทธองค์ไม่ได้ทรงสถาปนาคณะสงฆ์ขึ้นหลักธรรมที่พระพุทธองค์ทรงค้นพบย่อมสูญสิ้นไปพร้อมกับเสด็จดับขันธ์ปรินิพาน

กาพย์ฉบัง ๑๖

                    สงฆ์ใดสาวกศาสดา                             รับปฏิบัติมา
            แต่องค์สมเด็จภควันต์

                     เห็นแจ้งจตุสัจเสร็จบรร-                    ลุทางที่อัน

            ระงับและดับทุกข์ภัย
                    โดยเสด็จพระผู้ตรัสไตร                      ปัญญาผ่องใส
            สะอาดและปราศมัวหมอง
                    เหินห่างทางข้าศึกปอง                        บ่ มิลำพอง
            ด้วยกายและวาจาใจ

อ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการพระธรรมคุณ

       มีเนื้อหาคือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า มีดังนี้

กาพย์ฉบัง ๑๖

            ธรรมะคือคุณากร                  ส่วนชอบสาธร 

ดุจดวงประทีปชัชวาล

            แห่งองค์พระศาสดาจารย์    ส่องสัตว์สันดาน

สว่างกระจ่างใจมล

            ธรรมใดนับโดยมรรคผล      เป็นแปดพึงยล

และเก้านับทั้งนฤพาน

            สมญาโลกอุดรพิสดาร         อันลึกโอฬาร

พิสุทธิ์พิเศษสุกใส

            อีกธรรมต้นทางครรไล         นามขนานขานไข

ปฏิบัติปริยัติเป็นสอง 

อ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการพระพุทธคุณ

     คือการสรรเสริญพระคุณของพระพุทธเจ้า มีดังนี้

อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑

                          องค์ใดพระสัมพุทธ             สุวิสุทธะสันดาน
                          ตัดมูลกิเลสมาร                   บ่มิหม่นมิหมองมัว
                          หนึ่งในพระทัยท่าน             ก็เบิกบานคือดอกบัว
                          ราคีบ่พันพัว                         สุวคนธะกำจร
                          องค์ใดประกอบด้วย            พระกรุณาดังสาคร
                          โปรดหมู่ประชากร               มละโอฆะกันดาร
                          ชี้ทางบรรเทาทุกข์               และชี้สุขเกษมสานต์
                          ชี้ทางพระนฤพาน                อันพ้นโศกวิโยคภัย

อ่านเพิ่มเติม

นิราศนรินทน์คำโคลง

นิราศนรินทน์คำโคลงมีลักษณะเป็นนิราศแท้ คือมีเนื้อหาสำคัญอยู่ที่การคร่ำครวญถึงนางอันเป็นที่รักที่กวีจากมา ส่วนรายละเอียดอื่นๆ เป็นเพียงส่วนประกอบเท่านั้นเป็นที่ยอมรับทั่วไปว่านิราศนรินทน์คำโคลงเป็นนิราศที่มีความไพเราะที่สุดเรื่องหนึ่งของไท อ่านเพิ่มเติม

มงคลสูตรคำฉันท์

มงคลสูตรคำฉันท์  เป็นวรรณคดี  คำสอน  ผลงานพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงนำหลักธรรม ที่เป็นพระคาถาบาลีจากพระไตรปิฏกตั้งแล้วแปลถอดความเป็นคำประพันธ์ที่ ไพเราะ  มีความงดงามทั้งด้านเสียงและความหมาย  สามารถจดจำได้ง่าย  มงคลสูตรคำฉันท์นี้จะเกิดแต่ตัวเราเองได้ก็ต้องเป็นผลมาจากการประพฤ อ่านเพิ่มเติม

อิเหนา ตอนศึกกะหมังกุหนิง

 อิเหนา เป็นวรรณคดีที่ได้รับการยกย่องของบทละครลำ เพราะเป็นหนังสือซึ่งแต่งดีทั้งกลอน ทั้งความ และทั้งกระบวนการที่ตะเล่นละครประกอบการ และยังเป็นหนังสือที่ดี ในทางที่ตะศึกษาประเพณีไทยสมัยโบราณ  แม้บทละครเรื่องอิเหนาจะมีเค้าโครงมาจากนิทานพื้นเมืองของชา อ่านเพิ่มเติม

นิทานเวตาล

นิทานเวตาล เป็นวรรณกรรมสันสกฤตโบราณ เรื่อง เวตาลปัญจวิงศติ หรือนิทานเวตาล 25 เรื่อง ซึ่งถูกเล่าโดยกวีชื่อ ศิวทาส และได้ถูกเล่าขานกันต่อมากว่า 2,500 ปีล่วงมาแล้ว เดิมนิทานเวตาลได้เรียบเรียงเป็นร้อยกรอง ชื่อ ลิลิตเพชรมงกุฎ โดยเจ้าพระยาพระคลัง (หน) แต่ถอดมาเพียงเรื่องแร อ่านเพิ่มเติม

คำนมัสการคุณานุคุณ

คำนมัสการคุณานุคุณ

 เป็นผลงานการประพันธ์ของพระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อยอาจารยางกูร) มีเนื้อหาว่าด้วยการน้อมรำลึกและสำนึกในคุณงามความดีของพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ บิดามารดา และครูอาจารย์ โดยมีความมุ่งหมายให้ผู้อ่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเยาวชนไทย ยึดมั่นในควา อ่านเพิ่มเติม